Obrona totalna na nowe czasy. Szwedzki ekspert: wyzwaniem jest zwiększenie liczebności armii

Polityka obronna Szwecji oraz jej przygotowanie do wejścia do NATO stały się kanwą wywiadu z szwedzkim analitykiem ds. bezpieczeństwa Zebulonem Carlanderem (menadżer programu polityka bezpieczeństwa w Folk och Försvar). W rozmowie, przeprowadzonej przez Jacka Raubo (Defence24), pojawiają się też pytania co Szwecja może wnieść do natowskiej obrony kolektywnej, oraz o stan współczesnej szwedzkiej obrony totalnej. Nie zabrakło również odniesień do przyszłości rozwoju współpracy wojskowej i w zakresie obronności z Polską oraz innymi państwami regionu Morza Bałtyckiego.

Jacek Raubo: Na początek zapytam wprost: co włączenie w system obrony kolektywnej będzie oznaczać dla Szwecji, z punktu widzenia związanego z definiowaniem krajowych wysiłków obronnych? Ze szwedzkiej perspektywy – czy rosyjskie działania na Ukrainie stanowiły solidne podstawy do zmiany dotychczasowej, klasycznej już postawy strategicznej?

Zebulon Carlander: Myślę, że można debatować: te kroki można postrzegać zarówno jako ewolucję, jak i rewolucję w szwedzkiej doktrynie dotyczącej obronności i bezpieczeństwa. Szwecja ostatnie dekady spędziła pogłębiając swoją kooperację z NATO i państwami członkowskimi. W tym zawiera się wkład w operacje międzynarodowe, zwiększanie interoperacyjności z wojskami NATO, jak i udział w wielkoskalowych ćwiczeniach. Z tego punktu widzenia, wnioskowanie o członkostwo w NATO stanowi naturalny, kolejny krok.

Z drugiej jednak strony, to historyczna zmiana dla szwedzkiej polityki dotyczącej bezpieczeństwa i obronności. Mowa tu o zmianie paradygmatu, jeśli pozwolić sobie na tego typu stwierdzenie. To zerwanie z 200 latami polityki państwowej, w ramach której Szwecja starała się zachować neutralność, bądź przynajmniej nie wskazywać jasno powiązań wojskowych. Myślę, że zarówno rosyjskie żądania dotyczące rewizji europejskiej architektury bezpieczeństwa, jak i inwazja na Ukrainie były dla Szwecji szokujące.

To doprowadziło do podjęcia wielu nowych decyzji w sferze obronności i bezpieczeństwa. Mowa tu o wysłaniu tysięcy granatników przeciwpancernych AT4 na Ukrainę, podjęcie decyzji o zwiększeniu wydatków na obronność do poziomu 2% PKB, no i o zawnioskowaniu o członkostwo w NATO. Istotne jest odnotować, że decyzja ta została podjęta w tandemie, wraz z Finlandią – naszym najbliższym, w zakresie obronności, partnerem. Trudno wyobrazić sobie scenariusz, gdzie do NATO dołącza tylko jedno z państw, gdy drugie nie podejmuje takiego działania.

Obecnie prowadzone są prace nad ustaleniem implikacji, jakie dla Sił Zbrojnych Szwecji może przynieść członkostwo w NATO. Myślę, że można stwierdzić śmiało, iż planowanie obronności w Szwecji od wielu lat strukturyzowano dookoła szerokiej współpracy z NATO i sojusznikami, na wypadek nieprzewidzianych okoliczności związanych z działaniami wojskowymi występujących w sąsiedztwie. Ma to swoje odbicie w scenariuszach różnych ćwiczeń. Sprawy uproszczą się, gdy Szwecja stanie się państwem członkowskim NATO.