Te sprawy za rządów PiS budziły emocje, ale były umarzane. Prokuratura do nich wróci

Protest w Warszawie przeciwko zaostrzeniu prawa aborcyjnego, 2021 r. Źródło:PAP / Leszek Szymański Prokuratura przyjrzy się sprawom, które w większości zostały zakończone prawomocnymi postanowieniami o odmowie wszczęcia postępowania bądź o ich umorzeniu. Chodzi m.in. o marsze Strajku Kobiet czy Marsz Niepodległości z 2017 roku.

Prokuratura Generalna poinformowała, że Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Adam Bodnar w lutym tego roku otrzymał apel sygnowany przez Lecha Wałęsę i grono wybitnych osobistości polskiego życia społecznego. Sygnatariusze wnioskowali o dokonanie przeglądu i analizę spraw, w zakresie których zachodzi jakiekolwiek podejrzenie, że mogły być motywowane politycznie. Chodzi o lata 2016-2023, za czasów rządów PiS.

Przegląd spraw z czasów PiS. Strajk Kobiet, Marsz Niepodległości, LGBT+

Prokurator Generalny Adam Bodnar przychylił się do tego apelu.

Zlecił między innymi przeprowadzenie badania zasadności decyzji merytorycznych podjętych w kilkudziesięciu sprawach dotyczących możliwości popełnienia przestępstw na szkodę i przez uczestników marszów organizowanych przez organizacje społecznie aktywne w latach 2016 – 2023. Badanie dotyczyło m.in. marszów organizowanych przez Komitet Obrony Demokracji czy Ogólnopolski Strajk Kobiet, ale także Marszu Niepodległości z 2017 roku. Uczestnictwo w tych marszach stanowiło realizację przez obywateli konstytucyjnego prawa do zgromadzeń i wolności słowa.

Przegląd spraw dotyczył m.in. ograniczania swobody działania lub powstrzymywania aktywności działaczy społecznych i liderów organizacji pozarządowych. Analizowano również przypadki prób represjonowania przedstawicieli środowisk LGBTQ+, organizatorów Marszu Równości, przedstawicieli mniejszości etnicznych czy narodowych, a także osób i organizacji wspierających uchodźców na granicy polsko-białoruskiej.

W zdecydowanej większości sprawy zostały zakończone prawomocnymi postanowieniami o odmowie wszczęcia postępowania bądź o ich umorzeniu.

Po decyzji Prokuratora Generalnego przeprowadzono ich ponowną analizę, która wykazała nieprawidłowości w zakresie gromadzenia materiału dowodowego, przedwczesności decyzji o zakończeniu postępowania, a w niektórych sprawach wręcz zaniechania podjęcia jakichkolwiek czynności zmierzających do wyjaśnienia okoliczności zdarzenia i wykrycia sprawcy.

Chodzi m.in. o budzące duże emocje społeczne sprawy – np. najechanie samochodem na uczestników demonstracji przy skrzyżowaniu ulic Puławskiej i Goworka przez funkcjonariusza ABW, w październiku 2020 r. Decyzja o umorzeniu postępowania zapadła „bez uzyskania kluczowego dowodu dla wyjaśnienia okoliczności zdarzenia, a tym samym dokonania jego prawidłowej oceny prawnokarnej”.

W przypadku Marszu Niepodległości chodzi o umorzoną sprawie dotyczącą publicznego propagowania totalitarnego ustroju państwa przez organizatora i uczestników Marszu.