Masowo ubiegają się o polskie obywatelstwo. Sikorski komentuje

Radosław Sikorski Źródło: Flickr / MSZ „Następnym razem, gdy ktoś na świecie powie, że Polska jest krajem antysemickim, pokażę mu ten wykres” – napisał Radosław Sikorski na platformie X. Odniósł się w ten sposób do rekordowego zainteresowania obywateli Izraela pozyskaniem polskiego obywatelstwa. Słowa szefa MSZ wywołały prawdziwą lawinę komentarzy Internautów.

Jak wynika z danych przekazanych przez Urząd Wojewody Mazowieckiego, w ostatnich latach liczba obywateli Izraela ubiegających się o polskie paszporty wzrosła czterokrotnie.

twitter

W 2022 roku o polskie obywatelstwo ubiegało się 4 tysiące obywateli Izraela, podczas gdy w 2024 roku liczba ta wzrosła do 8,5 tysiąca. Był to najwyższy wynik wśród wszystkich krajów świata, a chętnych na polski paszport jest coraz więcej.

Polskie obywatelstwo jest dziedziczone z pokolenia na pokolenie. Dotyczy to nawet wnuków i prawnuków osób, które wyemigrowały z Polski jeszcze w XIX wieku. Prawo to pozwala na uzyskanie obywatelstwa przez osoby, które nigdy w Polsce nie mieszkały ani nie posługiwały się językiem polskim. W praktyce oznacza to, że tysiące osób, szczególnie z Izraela, korzystają z możliwości powrotu do korzeni przodków. Przy okazji, co ważne, zyskują paszport nie tylko polski, ale również unijny.

Piotr Cybula, na rozmowę z którym powołuje się Wyborcza.pl, specjalizujący się w potwierdzaniu obywatelstwa polskiego, wskazuje, że motywacje izraelskich wnioskodawców nie są jedynie praktyczne, ale również wynikają z poczucia zagrożenia.

„To często starsi ludzie, którzy przeszli traumy, takie jak Holocaust. Chcą mieć paszport jako ‘plan B’ w obliczu niepewności politycznej” – tłumaczy Cybula.

Niestabilna sytuacja w Izraelu

Zainteresowanie polskimi paszportami wśród Żydów z Izraela zwiększyło się po ataku Hamasu 7 października 2023 roku. Konflikt z Hamasem, Hezbollahem oraz Iranem sprawia, że wielu obywateli Izraela szuka alternatywnego miejsca do życia. Wspomnienia historycznych tragedii, takich jak Holocaust, wzmacniają potrzebę zapewnienia rodzinie bezpieczeństwa.

Jedna z klientek kancelarii Piotra Cybuli opowiadała, że jej wnuki nie wybaczyłyby jej, gdyby zrezygnowała z możliwości zdobycia dla nich paszportu.

Podobne nastroje potwierdza Tomasz Cybula: „Rozmawiając z klientami, wyczuwam, że niemal wszyscy chcą mieć wyjście awaryjne w razie eskalacji konfliktu”.

Rosnące obciążenie urzędów

Decyzje o potwierdzeniu obywatelstwa dla potomków emigrantów z całego świata podejmuje Wydział Spraw Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego. Liczba wniosków wzrosła z 11 tysięcy w 2019 roku do 23 109 wniosków w 2023 roku. Urzędnicy nie nadążają z ich rozpatrywaniem, a czas oczekiwania wydłużył się do 13–18 miesięcy.

Joanna Bachanek, rzeczniczka prasowa wojewody mazowieckiego, podkreśla w rozmowie z Gazetą Wyborczą, że liczba wniosków stale wzrasta, a wiele z nich jest niekompletnych, co dodatkowo wydłuża procedury. Wojewoda Mariusz Frankowski zwrócił się już do ministra spraw wewnętrznych o dodatkowe etaty, aby usprawnić procesy administracyjne.

Problemy z potwierdzeniem obywatelstwa

Mimo rosnącej liczby wniosków nie wszyscy otrzymują polskie paszporty. W 2023 roku z 21 tysięcy wniosków pozytywnie rozpatrzono 15,8 tysiąca. Niektóre osoby są wykluczone z możliwości uzyskania obywatelstwa ze względu na przepisy obowiązujące w latach 1920–1951. Dotyczyły one osób, które pełniły funkcje publiczne w obcych państwach lub służyły w obcych armiach.

Cybula podaje przykład lotników RAF, którzy walczyli w czasie II wojny światowej. Po wojnie, kontynuując służbę w brytyjskim wojsku, tracili polskie obywatelstwo. Z kolei potomkowie żydowskich żołnierzy Izraela, służących przed 1951 rokiem, muszą dostarczać dokumenty potwierdzające, że nie pełnili żadnych funkcji publicznych ani wojskowych.

Dlaczego polski paszport?

Polski paszport daje dostęp do Unii Europejskiej i możliwość swobodnego podróżowania oraz podejmowania pracy w UE. To główna motywacja wnioskodawców z krajów Ameryki Południowej, takich jak Argentyna, Brazylia czy Chile.

Z kolei obywatele z bogatszych krajów, takich jak USA czy Kanada, często kierują się względami sentymentalnymi lub ideologicznymi. Brytyjczycy ubiegający się o polski paszport po Brexicie chcieli zachować unijne przywileje, takie jak mieszkanie i praca w UE. Jednak w przypadku Izraelczyków głównym motywem pozostaje bezpieczeństwo.