Wotum zaufania dla rządu. Dziś w Sejmie jedno z ważniejszych głosowań Tuska

Donald Tusk na posiedzeniu rządu Źródło: PAP / Radek Pietruszka W środę 11 czerwca w Sejmie posłowie głosować będą nad wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska. Ten sprawdzian zaproponował sam premier w reakcji na przegraną swojego kandydata w wyborach prezydenckich.

2 czerwca wiadomo było już, że Rafał Trzaskowski z KO przegrał walkę wyborczą z Karolem Nawrockim, którego popierało PiS. Tego samego dnia premier Donald Tusk ogłosił, że zwróci się do Sejmu z wnioskiem o udzielenie jego rządowi wotum zaufania. Głosowanie w tej sprawie zaplanowano na nieodległy termin 11 czerwca.

Wotum zaufania dla rządu Tuska. Kiedy głosowanie?

Z porządku obrad wynika, że posłowie wnioskiem Tuska zajmować się będą dziś od godziny 9:00 do 14:00. To na ten przedział czasowy zaplanowano punkt, opisany jako „Rozpatrzenie wniosku Prezesa Rady Ministrów o wyrażenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wotum zaufania Radzie Ministrów”.

W tych godzinach możemy spodziewać się dzisiaj expose szefa rządu, a następnie wystąpień przedstawicieli klubów oraz debaty, Po wszystkim odbędzie się głosowanie, zaplanowane między 14:00, a 14:10.

Wotum zaufania na własną prośbę. Tusk rekordzistą

Nad wotum zaufania dla rządu wymagane jest tuż po wyborach, kiedy dopiero tworzy się nowy gabinet. Premierzy mają jednak prawdo do ponowienia tej procedury w dowolnym momencie. Służy to umocnieniu władzy i upewnieniu się, że ekipa rządząca wciąż ma większość w Sejmie. Głosowanie związane jest jednak z pewnym ryzykiem. W przypadku braku tej większości, premier i rząd muszą podać się do dymisji.

Co ciekawe, po ten mechanizm wotum zaufania dla urzędującego premiera sięgano w historii polskiego parlamentaryzmu sześciokrotnie. Dwa razy z narzędzia skorzystał Mateusz Morawiecki, ale rekordzistą jest tutaj Donald Tusk. Dla premiera z Platformy Obywatelskiej środowe głosowanie będzie już trzecim tego typu.

„Plan działania rządu przy nowym prezydencie będzie wymagać jedności i odwagi od całej Koalicji 15 października. Pierwszym testem będzie wotum zaufania, o które zwrócę się do Sejmu w najbliższym czasie” – tłumaczył Tusk 3 czerwca.

Wotum zaufania – dwa typy

Zgodnie z Konstytucją RP, wotum zaufania to uchwała Sejmu wyrażająca poparcie dla aktualnego rządu. Istnieją dwa podstawowe typy tej procedury:

• wotum obowiązkowe – składane w ciągu 14 dni od powołania rządu przez prezydenta. W tym przypadku do jego przyjęcia potrzebna jest bezwzględna większość głosów, to znaczy, że liczba głosów „za” musi przewyższać sumę głosów „przeciw” i „wstrzymujących się”. Brak takiego poparcia oznacza dymisję rządu,
• wotum z inicjatywy własnej premiera – z tej możliwości korzysta obecnie Donald Tusk. W takiej sytuacji wystarczy zwykła większość głosów, czyli więcej posłów głosujących „za” niż „przeciw”, bez liczenia głosów wstrzymujących się. Warunkiem koniecznym jest obecność co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeśli Sejm odrzuci wniosek, premier ma obowiązek złożyć dymisję na ręce Prezydenta RP.

Czym różni się wotum zaufania od wotum nieufności?

Warto przy tej okazji przypomnieć, że wotum zaufania i wotum nieufności to dwa odmienne narzędzia parlamentarnej kontroli nad władzą wykonawczą. W przypadku wotum nieufności to Sejm ma inicjatywę i może podjąć próbę obalenia rządu. Wniosek musi być podpisany przez co najmniej 46 posłów i zawierać imiennie wskazanego kandydata na nowego premiera – to tzw. konstruktywne wotum nieufności. Do jego przegłosowania konieczna jest bezwzględna większość ustawowej liczby posłów, czyli co najmniej 231 głosów.