Kiedy jest tłusty czwartek? Musimy jeszcze poczekać

Pączki Źródło: Shutterstock Tłusty czwartek to jedno z najbardziej oczekiwanych świąt w polskim kalendarzu. Obchodzony na zakończenie karnawału, jest ludowym świętem o bogatej historii i unikalnych zwyczajach. Kiedy w 2025 roku przypada tłusty czwartek? Jakie zwyczaje są z nim związane? Jak przygotować pączki i chrusty na tę wyjątkową okazję?

Tłusty czwartek 2025. Kiedy wypada w tym roku?

W 2025 roku tłusty czwartek obchodzony będzie 27 lutego. Jak zawsze, przypada on na ostatni czwartek przed Wielkim Postem i wyznacza początek ostatniego tygodnia karnawału, nazywanego zapustami. Data tego święta jest ruchoma, ponieważ zależy od terminu Wielkanocy – może przypadać między 29 stycznia a 4 marca.

Zwyczaje i tradycje tłustego czwartku

Tłusty czwartek w Polsce to przede wszystkim święto pączków i faworków. Jednak sposób ich przygotowania oraz nazewnictwo różnią się w zależności od regionu:

• Śląsk: Popularne są tutaj kreple, których nazwa pochodzi od niemieckiego słowa Krapfen. Są nieco mniejsze od tradycyjnych pączków i wyjątkowo tłuste.
• Małopolska: W tym regionie dawniej obchodzono combrowy czwartek, upamiętniający śmierć burmistrza Combra. Kobiety handlujące na targu organizowały huczne zabawy, zaczepiając mężczyzn i zmuszając ich do tańca.
• Podlasie: Przygotowywane są tu bliny, które choć mniej słodkie, również wpisują się w tradycję tłustego dnia.
• Centralna Polska: Spotyka się mniej znane specjały, takie jak racuchy, prażuchy czy babałuchy.

Pączek na tłusty czwartek

Według tradycji zjedzenie przynajmniej jednego pączka w tłusty czwartek ma zapewnić szczęście na cały rok. Dawniej, aby wzmocnić to przesłanie, w niektórych pączkach ukrywano migdały lub orzeszki. Osoba, która znalazła taki dodatek, miała cieszyć się szczególnym powodzeniem.

Skąd wziął tłusty czwartek?

Początki tłustego czwartku sięgają czasów pogańskich, kiedy świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Uroczystości te były obfite w tłuste jedzenie i picie. Pączki, które wówczas spożywano, nadziewane były mięsem i smażone na smalcu. Po chrystianizacji tradycja została zaadaptowana jako dzień poprzedzający okres pokuty i wstrzemięźliwości.

Tłusty czwartek w innych krajach

Podobne święta obchodzone są na całym świecie. We Francji nazywane jest Mardi Gras, co oznacza “Tłusty Wtorek”, i obchodzone jako ostatni dzień karnawału. W Niemczech ostatni tydzień karnawału to Faschingswoche, który również obfituje w słodkie przysmaki.

Przepis na tradycyjne pączki

Składniki:

• 500 g mąki pszennej
• 50 g świeżych drożdży
• 250 ml mleka
• 100 g cukru
• 100 g masła
• 4 żółtka
• 1 całe jajko
• szczypta soli
• aromat waniliowy
• marmolada różana do nadzienia
• cukier puder do posypania
• olej lub smalec do smażenia

Przygotowanie:

1. Rozpuść drożdże w ciepłym mleku z dodatkiem łyżki cukru i mąki, odstaw na 10 minut.
2. Utrzyj żółtka i jajko z cukrem na puszystą masę. Dodaj mąkę, sól, rozczyn drożdżowy, masło i aromat waniliowy. Wyrabiaj ciasto, aż stanie się gładkie i elastyczne.
3. Odstaw do wyrośnięcia na około 1 godzinę.
4. Formuj kulki z ciasta, nadziewaj marmoladą i pozostaw do wyrośnięcia na kolejne 30 minut.
5. Smaż w rozgrzanym oleju (ok. 175°C), aż będą złociste. Odsącz na ręczniku papierowym i posyp cukrem pudrem.

Przepis na chrusty (faworki)

Składniki:

• 200 g mąki pszennej
• 3 żółtka
• 1 łyżka cukru pudru
• 1 łyżka spirytusu lub octu
• 100 ml śmietany 18%
• szczypta soli
• olej do smażenia
• cukier puder do posypania

Przygotowanie:

1. Przesiej mąkę na stolnicę, dodaj żółtka, cukier puder, spirytus, śmietanę i sól. Zagnieć gładkie ciasto.
2. Ubijaj ciasto wałkiem przez kilka minut, aby wtłoczyć powietrze.
3. Rozwałkuj bardzo cienko i wycinaj prostokąty. W środku każdego prostokąta zrób nacięcie i przewijaj jeden z końców przez dziurkę, formując kształt faworka.
4. Smaż w gorącym oleju, aż będą złociste. Po odsączeniu posyp cukrem pudrem.