Najbardziej zagadkowy mieszkaniec lasu. Poznaj jego fenomen

Śluzowiec Źródło: Facebook / Lasy Państwowe W gąszczu leśnych ścieżek, w wilgotnych zakamarkach, gdzie mech i opadłe liście tworzą żyzne, mikroskopijne światy, można natrafić na zjawisko, które nawet doświadczonym przyrodnikom potrafi odebrać mowę.

Przypomina pianę, bywa mylony z wydzieliną ślimaka lub pleśnią. Nie wygląda szczególnie groźnie ani okazale. A jednak — ten osobliwy twór to jedno z najbardziej fascynujących i niedocenianych zjawisk przyrody. Ostatnio odnaleziono go w Nadleśnictwie Lubliniec.

Choć nie sposób go zaszufladkować w klasycznych kategoriach biologii, jego obecność zdradza, że świat przyrody wciąż kryje przed nami niezliczone tajemnice.

Ruchliwa forma życia bez klasyfikacji

To, co laik nazwałby „dziwną pianką” lub „śluzem na ściółce”, nauka określa mianem wykwitu piankowatego. Jest to przedstawiciel śluzowców, nazywanych również śluzoroślami — organizmów, które wymykają się prostym definicjom i klasyfikacjom.

Śluzowce to formy życia, które potrafią zaskoczyć niemal każdym aspektem swojej egzystencji. Nie są ani roślinami, ani grzybami, ani zwierzętami, choć posiadają cechy każdego z tych królestw. Nie mają tkanek, a mimo to potrafią się przemieszczać. Reagują na bodźce, choć nie mają układu nerwowego. Odżywiają się aktywnie, zjadając bakterie oraz inne mikroorganizmy, choć nie posiadają układu pokarmowego.

„Nie jest to zwierzę, nie jest roślina, a ostatnio nawet nie grzyb.”.. — tak opisuje ten organizm Nadleśnictwo Lubliniec, zachęcając do odkrywania jego tajemnic i publikując zdjęcie organizmu na swoim profilu FB.

Życie w ruchu

Jednym z najbardziej zdumiewających aspektów śluzowców jest ich zdolność do poruszania się. Ciało śluzowca składa się z jednej wielojądrowej komórki, która przypomina ogromnego pełzaka — biologicznie określanego mianem plazmodium. Taka forma życia potrafi „pełznąć” po powierzchniach, zmieniając kształt i kierunek dzięki tzw. nibynóżkom.

To właśnie ruchoma forma śluźni oraz pełzak sprawiają, że śluzowce są mobilne, mimo że w żaden sposób nie przypominają znanych nam zwierząt. Choć ich tempo przemieszczania się można porównać do ruchu wskazówki zegara, dla mikroświata to całkiem spory wyczyn.

„Organizmy te przemieszczają się za pomocą nibynóżek i reagują na bodźce” — dodają leśnicy, podkreślając niezwykłość tych istot.

Inteligencja bez mózgu

Jednym z największych fenomenów śluzowców jest ich zdolność do „podejmowania decyzji”. W eksperymentach naukowych wykazano, że potrafią wybrać najkrótszą drogę do pokarmu, omijać przeszkody, a nawet „zapamiętać” rozwiązania przestrzenne. Robią to bez układu nerwowego czy mózgu.

Ich sposób odżywiania także budzi zainteresowanie. „Organizmy te posiadają cechy zarówno grzybów, roślin i zwierząt, a żywią się bakteriami oraz grzybami” — informuje Nadleśnictwo. W lesie oznacza to, że śluzowce pomagają w rozkładzie materii organicznej i pełnią istotną funkcję w ekosystemie.

Tajemnicze rozmnażanie

Kiedy warunki środowiskowe przestają sprzyjać, śluzowce potrafią wejść w stan przetrwalnikowy. W tej formie mogą przetrwać niekorzystne warunki przez długi czas, by następnie „obudzić się do życia” i kontynuować swoją niezwykłą egzystencję.

Ich rozmnażanie to kolejna zagadka, która zadziwia biologów. „Rozmnażają się w sposób wegetatywny lub przez skomplikowane rozmnażanie płciowe… Prawdziwy dziwak w świecie przyrody, warto o nim poczytać” — piszą leśnicy, nie kryjąc fascynacji tym zjawiskiem.

Proces rozmnażania może obejmować: podział komórki lub tworzenie zarodników w wyniku złożonych procesów płciowych.

Niektóre gatunki przechodzą przez stadium grzybopodobne, produkując owocniki z zarodnikami — niemal jak klasyczne grzyby, ale w zupełnie innym ujęciu biologicznym.