Nieoczekiwany skutek pożarów. Eksperci o „koktajlu czarownic”

Pożar lasu Źródło: Shutterstock / VanderWolf Images Światowa Organizacja Meteorologiczna w najnowszym biuletynie o jakości powietrza i zmianach klimaty pochyliła się nad pożarami lasów. Wspomniała o zjawisku, nazwanym obrazowo „koktajlem czarownic”.

Opisywany tutaj biuletyn „Biuletyn na temat Jakości Powietrza i Klimatu” WMO to już piąty w tym roku dokument, zajmujący się tą tematyką. Tym razem największą wagę jego twórcy położyli na letnie pożary lasów i omówili ich wpływ na jakość powietrza. Powiązali też tę kwestię ze zmianami klimatu.

Pożary lasów. WMO mówi o zanieczyszczeniach

Zwrócono uwagę na oddziaływanie aerozoli, drobnych cząsteczek, które w zależności od swojego składu mogą ocieplać lub schładzać atmosferę. Muszą być przez to brane pod uwagę przy pożarach lasów, zimowej mgle czy emisjach spalin z transportu i miast.

WMO jako szczególnie szkodliwe podało cząsteczki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra (PM2,5). Są one w stanie wniknąć głęboko do płuc lub układu sercowo-naczyniowego. Według danych WMO, pożary lasów w 2024 spowodowały przekroczenie średniego poziomu PM2,5 w Kanadzie, na Syberii i Afryce Środkowej, a przede wszystkim w dorzeczu Amazonki.

Zauważono, że z powodu zmian klimatu sezon pożarów lasów z każdym rokiem wydłuża się i jest bardziej intensywny, co z kolei pogarsza jakość powietrza nie tylko w okolicy, ale i tysiące kilometrów dalej. Jako przykład podano pożary w Kanadzie, które zanieczyszczały powietrze w Europie.

Wspomniano też o „koktajlu czarownic”, który powstaje na skutek dużych pożarów lasów. W ten sposób nazwano mieszankę substancji, która zanieczyszcza powietrze po takich katastrofach. Prowadzi to z kolei do poważnych zagrożeń dla zdrowia.

Miliony ofiar zanieczyszczonego powietrza

Według WMO zanieczyszczone powietrze każdego roku doprowadza do ponad 4,5 miliona przedwczesnych śmierci. W biuletynie zaapelowano o lepszy monitoring jakości powietrza oraz wprowadzenie strategii ochrony zdrowia ludzi oraz środowiska, a także ograniczania strat w rolnictwie i gospodarce.

Co ciekawe, WMO jako wzór kraju, który poważnie podszedł do zagadnienia, wskazano Chiny. W ciągu 10 ostatnich lat jakość powietrza w tamtejszych miastach stopniowo uległa poprawie. Podobny proces obserwowany jest w licznych miastach Europy oraz Stanów Zjednoczonych. Jako przeciwny przykład wskazano z kolei Nizinę Hindustańską, gdzie zanieczyszczone powietrze wpływa na zdrowie ponad 900 milionów mieszkańców.