Zmieniła się mapa Polski. Jest siedem nowych miast i dwie gminy
Mapa Polski, zdjęcie ilustracyjne Źródło: Shutterstock / Alesta Od 1 stycznia 2025 r. mapa administracyjna Polski zmieniła swój wygląd. Pojawiło się na niej siedem nowych miast i dwie gminy. Zmieniły się też granice niektórych innych miast i gmin. Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2024 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy, aż siedem nowych miejscowości otrzymało status miasta, a dwie kolejne zostały wyodrębnione w formie nowych gmin. Najważniejsza zmiana dotyczy nadania praw miejskich siedmiu miejscowościom, które dotychczas były wsiami o szczególnym znaczeniu dla swoich regionów. Od 1 stycznia 2025 r. w Polsce miastami są: Przyznanie statusu miasta wiąże się ze zmianami w zakresie administracji i umożliwi lokalnym władzom korzystanie z szeregu przywilejów oraz mechanizmów wsparcia charakterystycznych dla miast. Mieszkańcy uzyskują dostęp do środków na rozwój infrastruktury komunalnej, rewitalizację przestrzeni publicznej oraz inwestycje proekologiczne. Dodatkowo nowe miasta mają również prawo do wnioskowania o dofinansowanie ze środków unijnych w ramach programów dedykowanych właśnie obszarom miejskim. Z drugiej strony nie wszyscy mieszkańcy podchodzą entuzjastycznie do tej zmiany. Część osób obawia się możliwego wzrostu podatków od nieruchomości, co automatycznie może przełożyć się na koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Pojawiają się także wątpliwości, czy w ślad za nowym statusem pójdą realne inwestycje oraz większe zaangażowanie władz centralnych w rozwój świeżo upieczonych miast. Oprócz siedmiu nowych miast, na administracyjnej mapie Polski od 2025 roku widnieją również dwie nowe gminy. Mowa o: Jak podkreślono w oficjalnych dokumentach, w tym w komunikatach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (KPRM), decyzja o ich wyodrębnieniu jest odpowiedzią na kilkudziesięcioletnie starania lokalnych społeczności. Grabówka już w 2015 roku miała szansę na uzyskanie samodzielnego statusu. Rada Ministrów podjęła wówczas decyzję o wyodrębnieniu gminy z Supraśla, lecz następujące po wyborach parlamentarnych zmiany polityczne doprowadziły do wycofania się z tej reformy. Sytuacja ostatecznie rozstrzygnęła się w 2024 roku, gdy – po ponownych postulatach mieszkańców – rząd powrócił do pierwotnej koncepcji i tym razem wcielił ją w życie. W październiku 2024 r. ówczesny premier, Donald Tusk, powołał specjalnych pełnomocników odpowiedzialnych za organizację nowej jednostki samorządu terytorialnego. W ocenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) decyzja rządu wzmocniła aspiracje lokalnej społeczności, która od ponad dwóch dekad zabiegała o własną gminę i obecnie liczy na dalszy rozwój. Drugą nową jednostką administracyjną jest gmina Szczawa, wydzielona z gminy Kamienica. Także w tym przypadku powołano pełnomocnika, Janusza Marka Opyda, który miał zadbać o sprawną organizację instytucji gminnych. Szczawa wyróżnia się przede wszystkim bogactwem wód mineralnych o właściwościach leczniczych, co – jak podkreśla KPRM – w przyszłości może zaowocować uzyskaniem przez nią pełnego statusu uzdrowiska. Według cytowanego w oficjalnym komunikacie KPRM: „Decyzja rządu o powstaniu nowej gminy związana jest przede wszystkim z wieloletnimi dążeniami lokalnej społeczności (mieszkańców Szczawy) do utworzenia własnej jednostki administracyjnej. Idea utworzenia gminy jest także ściśle powiązana z planem uzyskania przez Szczawę statusu uzdrowiska, co pozwoli na pełne wykorzystanie znajdujących się tam zasobów przyrodniczych, w tym udokumentowanych zasobów wód leczniczych”. Uchwalenie rozporządzenia Rady Ministrów z 30 lipca 2024 r. przyniosło też mniejsze, ale wciąż istotne zmiany w granicach już istniejących gmin i miast oraz w siedzibach władz. Zmiana siedziby władz gminy Batorz W województwie lubelskim, w powiecie janowskim, doszło do przeniesienia siedziby władz gminy Batorz z dotychczasowego Batorza do miejscowości Batorz Pierwszy. Choć wydaje się to jedynie formalnością, w praktyce skutkuje koniecznością przeorganizowania urzędu gminy i przeniesienia najważniejszych instytucji komunalnych. Poza tą istotną zmianą rozporządzenie wprowadziło: Przykładowo, zmiany na linii miasto Kołobrzeg – gmina Kołobrzeg mają na celu precyzyjne uporządkowanie terenów rekreacyjnych oraz obszarów o szczególnych walorach turystycznych, co może w dalszej perspektywie pomóc w prowadzeniu spójnej polityki przestrzennej i promocyjnej całego regionu.
Siedem miejscowości z miejskimi prawami
Dwie nowe gminy: Szczawa i Grabówka
Gmina Grabówka
Gmina Szczawa
Granice gmin, miast i nowa siedziba władz