Naukowcy odkryli zasady gry planszowej sprzed 4,5 tys. lat. Wykorzystali sztuczną inteligencję

Gra planszowa z Szahr-e Suchte Źródło: CC BY-NC-ND 4.0 / S. Jelveh, H. Moradi / Analysis of the Shahr-i Sokhta Board Game with 27 Pieces and Suggested Rules Based on the Game of Ur / BIoPS Naukowcy zrekonstruowali zasady gry sprzed 4,5 tys. lat, wykorzystując do tego sztuczną inteligencję. Porównali je do innej znanej starożytnej gry planszowej.

Pół wieku temu Włoska Wyprawa Archeologiczna odnalazła w Szahr-e Suchte (SiS) w Iranie grę planszową wraz z pionkami. Gra była złożona w jednym z grobów i została uznana za kompletną. Archeologowie ustalili, że pochodzi z okresu ok. 2600–2400 p.n.e. Teraz naukowcy dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji zrekonstruowali możliwe zasady gry.

Zasady gry planszowej sprzed 4,5 tys. lat odkryte. Pomogła sztuczna inteligencja

Gra, o której mowa, jest podobna do ponad 100 innych starożytnych gier, które nazywa się zbiorowo „Grą na 20 kwadratach”. Plansza z SiS przypomina kształtem słynna Królewską grę z Ur, ale jej plansza w paru elementach się różni. Przewodnim motywem planszy jest wąż pożerający swój ogon lub opierający swoją głowę na ogonie. Korpus tworzy zwijający się wzór, wyznaczający 20 kwadratów lub przestrzeni.

„Szczególnie interesujące są głowa i ogon węża, ponieważ mogą mieć symboliczne znaczenie, takie jak punkt końcowy lub kierunek rozgrywki” – napisali autorzy badania w artykule.

W przypadku gry z Ur, już wcześniej udało się zaproponować hipotetyczne zasady rozgrywki. „Naukowcy zakładają, że podstawowa Gra z Ur jest grą wyścigową, w której każdy gracz ma siedem pionków o tej samej wartości. Głównym celem gry jest przesuwanie wszystkich pionków wzdłuż określonej ścieżki wokół i poza planszę, aby zdobywać punkty” – czytamy w artykule. Wygrywa gracz, który jako pierwszy wszystkimi pionkami dotrze do mety.

Przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji, naukowcy zrekonstruowali zasady gry z SiS, oceniając, że jej zasady są bardziej skomplikowane od gry z Ur. Wydaje się, że gra z Szahr-e Suchte to rodzaj dwuosobowej gry strategicznej, w której zadaniem gracza jest jak najszybsze dotarcie do mety przez pola planszy, wszystkimi ze swoich 10 bierek. Wygrywa osoba, która zrobi to jako pierwsza. W grze wykorzystuje się kostkę, a swoimi bierkami można blokować ruchy przeciwnika.

Gra trudniejsza od królewskiej planszówki z Ur

Zdaniem naukowców, dzięki większej liczbie bierek, niż w Królewskiej Grze z Ur, zasady były bardziej skomplikowane, istniało więcej możliwości zablokowania przeciwnika, a losowość odgrywała mniejszą rolę. Grę według ustalonych przez naukowców zasad przetestowało 50 doświadczonych graczy. Potwierdzili oni, że jest ona bardziej wymagająca niż gra z Ur, ale mniej zależąca od szcześcia.

„Jest to gra o charakterze bardziej strategicznym, dzięki czemu jest mniej powtarzalna, a graczom dostarcza więcej napięcia i poczucia osiągnięcia sukcesu” – czytamy. „Co więcej, w grze SiS trzy części gry stają się bardziej znaczące. Ogólnie rzecz biorąc, gra z SiS jest nieco bardziej zaawansowana niż gra z Ur, ale gra z Ur jest prostsza i można ją łatwiej rozpowszechnić w społeczności niż grę z SiS” – dodano.

Naukowcy podkreślają jednak, że wiedza o starożytnych grach planszowych wciąż pozostaje niekompletna

Pełne wyniki badań i zrekonstruowane przez naukowców zasady można znaleźć w artykule opublikowanym w czasopiśmie Journal of the British Institute of Persian Studies.