Nadmiarowe zgony w Europie: jakie dane dla Polski

Odsetek nadmiarowych zgonów w czerwcu nieco wzrósł – zarówno w Polsce, jak i w kilkunastu innych krajach Europy. Przedstawiamy statystyki Eurostatu za drugi kwartał 2022 roku.

W czerwcu w aż 19 krajach Europy było więcej nadmiarowych zgonów niż w poprzednim miesiącu – wynika z najnowszych danych opublikowanych przez Eurostat i obejmujących państwa Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Odsetek nadmiarowych zgonów notowanych w Polsce wyniósł 7,1 proc. i był nieco wyższy od odsetka z maja. Wynik ten plasuje Polskę na 15. miejscu spośród 32 państw ujętych w zestawieniu. W maju byliśmy na 12. miejscu. Po raz pierwszy od początku roku pogorszyły się za to statystyki nadmiarowych zgonów w Polsce w porównaniu ze średnią dla krajów UE.

Nadmiarowe zgony – czym są

Przypomnijmy: nadmiarowe zgony to różnica między liczbą zgonów w danym okresie a średnią liczbą zgonów z analogicznych przedziałów czasu w ostatnich kilku latach – zwaną poziomem odniesienia. Nadmiarowe zgony lepiej podawać jako odsetek, czyli średnią wzrostów zgonów. Wyraża on zmianę liczby zgonów (dynamikę) wobec poziomu odniesienia. Wszystko przez ograniczenia związane z porównywaniem sytuacji w różnych regionach czy krajach: czym innym jest np. 100 tys. nadmiarowych zgonów w niewielkim Luksemburgu, a czym innym w ludnych Chinach. Stąd lepiej podawać wartości procentowe. Eurostat publikuje dane o odsetku nadmiarowych zgonów w każdym miesiącu pandemii w porównaniu do średniej z czterech lat (2016-2019).

Do czego wykorzystuje się obserwację nadmiarowych zgonów w epidemiologii? Dzięki nim ustala się, czy sytuacja zdrowotna ludności jest stabilna i czy występują zjawiska, które wpływają na umieralność. Statystyki umieralności to najbardziej wiarygodne dane demograficzne i dobra miara oceny sytuacji zdrowotnej w krajach, gdzie prowadzona jest kompletna rejestracja zgonów.

W czerwcu więcej nadmiarowych zgonów. Polska 15. w Europie

W czerwcu odsetek nadmiarowych zgonów w Polsce wyniósł 7,1 proc. – było ich o tyle więcej w stosunku do średniej z lat 2016-19. Był to 15. wynik wśród państw Unii Europejskiej i EFTA. Średnia dla państw Unii Europejskiej wyniosła 6,2 proc. W czerwcu zwiększył się odsetek nadmiarowych zgonów notowanych w Polsce. W styczniu wyniósł 24,5 proc., w lutym – 15,1 proc., w marcu – 7,7 proc., w kwietniu wzrósł do 11,4 proc., w maju wyniósł 6,8 proc., a w czerwcu znowu nieznacznie wzrósł do 7,1 proc.

Największy odsetek nadmiarowych zgonów w czerwcu stwierdzono w Portugalii (23,9 proc.), Hiszpanii (16,7 proc.), Estonii (16,2 proc.). Wysokie wskaźniki odnotowano również na Malcie (15,4 proc.) i w Szwajcarii (14,4 proc.). Odsetek wyższy niż 10 proc. notowano również w Holandii, Austrii, Norwegii, Grecji, Słowenii, Niemczech i w Danii. W ośmiu krajach odsetek był ujemny – czyli zmarło tam mniej osób niż w okresie bazowym. Na Cyprze wyniósł -28,3 proc., w Rumunii -9 proc. Ujemne wskaźniki zanotowano również w Bułgarii, Islandii, Liechtensteinie, Słowacji, Włoszech i na Węgrzech.

Podobnie jak w kwietniu, w czerwcu w Polsce i w większości krajów Europy nadmiarowych zgonów było więcej niż w poprzednim miesiącu. Odsetek nadmiarowych zgonów wzrósł w 19 krajach na 32 uwzględniane w zestawieniu Eurostatu (w kwietniu wzrosty notowano w 18 krajach).