Pies czy kot? Które zwierzę jest mądrzejsze? Naukowcy już wiedzą

Pies, kot Źródło: Shutterstock Od wieków ludzie dzielą się na tych, którzy uważają, że psy są mądrzejsze od kotów, i odwrotnie. Do tej pory zwykło się uważać, że dyskusja jest niemal tak sensowna jak wykazywanie wyższości kawy nad herbatą. Najnowsze badania rzucają jednak światło na sprawę, choć nie rozwiązują jej całkowicie.

Dotychczas badacze często oceniali potencjał intelektualny zwierząt na podstawie rozmiaru ich mózgu. Jednak od 2005 roku, kiedy prof. Suzana Herculano-Houzel z Uniwersytetu Vanderbilt opracowała szybką i tanią metodę liczenia neuronów w mózgu, pojawiło się nowe narzędzie pozwalające precyzyjniej oszacować zdolności poznawcze różnych gatunków.

Które zwierzę jest mądrzejsze: pies czy kot?

Międzynarodowy zespół badaczy z Brazylii, Danii, RPA i Stanów Zjednoczonych, pracujący pod kierunkiem prof. Herculano-Houzel, zastosował tę właśnie metodę, aby porównać najbliższych towarzyszy człowieka – psy i koty. Neurony, podstawowe komórki układu nerwowego, umożliwiają przetwarzanie i przekazywanie informacji, a ich liczba w korze mózgowej uznawana jest za jeden z kluczowych wyznaczników zdolności poznawczych.

Wyniki? Typowy pies, ważący około 8 kilogramów, posiada w korze mózgowej aż 429 milionów neuronów. Dla porównania – u kota ta liczba wynosi około 250 milionów. „Sugeruje to, że psy mają o wiele większe zdolności poznawcze (kognitywne) niż koty” – wskazała prof. Herculano-Houzel.

Trzeba też dodać, że mózg kota stanowi około 0,9 proc. jego masy ciała, natomiast u psa ten wskaźnik wynosi 1,2 proc. Dla porównania – u człowieka mózg to około 2 proc. całkowitej masy ciała.

Wielkość nie ma znaczenia?

Choć dane liczbowe przemawiają wyraźnie na korzyść psów, nie oznacza to, że koty można jednoznacznie uznać za mniej inteligentne. Biologia może sugerować przewagę psów, ale sama liczba neuronów to jeszcze nie wszystko. Choć psy wygrywają pod względem ich liczby, badania nie dowiodły, że są jednoznacznie mądrzejsze od kotów. Z każdą kolejną publikacją okazuje się, że oba gatunki mają unikalne cechy, które trudno porównać w jednej, wspólnej skali.

Psy zdają się lepiej wypadać w relacji z człowiekiem. Nie tylko łatwiej uczą się komend, ale też potrafią rozpoznawać swoich opiekunów wyłącznie na podstawie głosu – z imponującą skutecznością sięgającą aż 80 procent. Mają również lepszy słuch i pamięć, niż dotąd sądzono.

Z kolei koty, choć mniej skłonne do interakcji, świetnie radzą sobie z samodzielnym rozwiązywaniem problemów. W jednym z badań wypuszczono 37 kotów w nieznanym im mieście – wszystkie wróciły do domu w ciągu jednego dnia. Gdy postawiono oba gatunki przed zagadką wymagającą zdobycia pożywienia, psy znacznie szybciej rezygnowały i prosiły o pomoc człowieka, podczas gdy koty kontynuowały próby samodzielnie.

Udomowienie i instynkt

Kluczową rolę w ocenie inteligencji odgrywa również historia udomowienia. Psy towarzyszą człowiekowi od tysięcy lat, znacznie dłużej niż koty, przez co ich zachowania są bardziej dopasowane do życia u boku ludzi. Są też częściej trenowane i oceniane w kontekście zadań, które wykonują z myślą o współpracy z opiekunem.

Koty natomiast zachowały więcej z pierwotnych instynktów. Ich niezależność, ostrożność i zdolność do eksplorowania otoczenia bez wskazówek człowieka sprawiają, że bywają postrzegane jako bardziej „samodzielne” istoty – ale czy to oznacza wyższą inteligencję?

Zwierzęta, które poprawiają jakość życia

Niezależnie od wyników badań, jedno jest pewne – zarówno psy, jak i koty mają nieoceniony wpływ na dobrostan psychiczny człowieka. Naukowcy wykazali, że posiadanie zwierzaka domowego obniża poziom stresu, redukuje ryzyko depresji i samotności, a także może poprawiać samoocenę.

Spacery z psami to dodatkowy bodziec do ruchu i poprawy kondycji fizycznej. Choć rzadziej, także koty mogą towarzyszyć swoim właścicielom na zewnątrz – pod warunkiem, że są odpowiednio zabezpieczone i nie zmuszane do wyjść.

Kto wygrywa spór?

Trudno jednoznacznie wskazać zwycięzcę w pojedynku psów i kotów. Badania prof. Herculano-Houzel dowodzą, że pod względem liczby neuronów i zdolności poznawczych psy wypadają korzystniej. Ale codzienne życie z kotem pokazuje, że inteligencja może przejawiać się również w samodzielności, intuicji i zdolności adaptacyjnej. Ostateczny werdykt zależy więc nie tyle od neuronów, co od… serca właściciela.