Szokujące tablice w Jedwabnem. Jad Waszem oskarża o fałszowanie historii

Jedwabne. Odsłonięcie alei pamięci z 7 głazami i tablicami, których treść kwestionuje udział Polaków w zbrodni i obarcza nią jedynie oddział niemieckiego wojska Źródło: PAP / Michał Zieliński 10 lipca przypada 84. rocznica tragicznej masakry żydowskich mieszkańców Jedwabnego. W przeddzień obchodów, na terenie upamiętnienia ofiar pojawiły się głazy z tablicami podważającymi odpowiedzialność Polaków za tę zbrodnię z 1941 roku.

Tablice, ustawione w bezpośrednim sąsiedztwie pomnika ofiar, zawierają treści kwestionujące udział lokalnej społeczności w masowym mordzie. Reakcję na tę sytuację wyraził Instytut Jad Waszem, izraelska instytucja zajmująca się badaniem i upamiętnianiem Holokaustu.

„Profanacja prawdy historycznej”

W oficjalnym komunikacie Jad Waszem wyraził głęboki niepokój i oburzenie „profanacją prawdy historycznej i pamięci w miejscu pamięci w Jedwabnem w Polsce, gdzie niedawno zainstalowano nowe tablice, najwyraźniej próbując zniekształcić historię masakry Żydów”. Instytut przypomniał, że 10 lipca 1941 roku, podczas niemieckiej okupacji wschodnich terenów Polski, mieszkańcy Jedwabnego i okolicznych wsi wzięli udział w brutalnym ataku na swoich żydowskich sąsiadów. Setki mężczyzn, kobiet i dzieci zostało zamordowanych – wielu spalono żywcem w stodole.

Instytut podkreślił, że te wydarzenia zostały gruntownie udokumentowane przez badaczy, ocalonych oraz świadków na przestrzeni dziesięcioleci.

Jad Waszem zaapelował do polskich władz o natychmiastowe usunięcie nowych tablic i zapewnienie ochrony prawdy historycznej tego miejsca. „Tylko poprzez uznanie i upamiętnienie najciemniejszych rozdziałów przeszłości możemy mieć nadzieję, że takie okrucieństwa nigdy więcej się nie powtórzą” – podsumowano.

Co wydarzyło się w Jedwabnem?

10 lipca 1941 roku, według wyników śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej, grupa lokalnych Polaków zamordowała co najmniej 340 Żydów. Zginęli w brutalny sposób, większość została spalona w stodole. IPN, po przesłuchaniu wielu świadków, potwierdził, że choć zbrodnia miała miejsce w kontekście niemieckiej okupacji, to jej wykonawcami byli mieszkańcy Jedwabnego i okolicznych miejscowości – co najmniej 40 osób. Mieli być zainspirowani działaniami Niemców – liczni przesłuchani świadkowie wskazali na przybyłych w tym dniu do Jedwabnego umundurowanych Niemców.

Śledztwo IPN zakończono w 2003 roku. Instytut poinformował wtedy, że nie zdołał ustalić dodatkowych sprawców poza tymi, którzy zostali osądzeni po wojnie.