Ten grosz może być fortunę. Nadal można go znaleźć w obiegu

Lincoln Wheat Penny Źródło: Heritage Auctions W świecie monet kolekcjonerskich nie brakuje spektakularnych odkryć, ale niewiele z nich ma tak legendarną aurę jak Lincoln Wheat Penny. Niepozorna moneta o nominale jednego centa potrafi kosztować nawet 5 milionów dolarów. Jeszcze bardziej niezwykłe jest to, że niektóre z cennych monet mogą nadal znajdować się w codziennym obiegu, przechodząc przez ręce nieświadomych właścicieli, lądując w słoikach z drobniakami, a czasem nawet trafiając z powrotem do kas sklepowych.

Lincoln Wheat Penny, czyli tak zwany „pszeniczny grosz Lincolna”, zadebiutował w 1909 roku. Zaprojektowany przez rzeźbiarza Victora Davida Brennera, upamiętniał setną rocznicę urodzin 16. prezydenta Stanów Zjednoczonych — Abrahama Lincolna. Była to przełomowa chwila w amerykańskiej historii monetarnej, ponieważ po raz pierwszy na monecie znalazła się podobizna realnej postaci historycznej, a nie symboliczna Lady Liberty.

Na awersie widnieje profil Lincolna, a na rewersie — charakterystyczny napis „ONE CENT” otoczony przez dwa kłosy pszenicy oraz fraza „UNITED STATES OF AMERICA”. Górna część monety ozdobiona jest łacińskim mottem „E PLURIBUS UNUM”, co wzmacnia jej narodowy charakter.

Przez prawie 50 lat, od 1909 do 1958 roku, wyprodukowano ponad 25 miliardów tych monet w mennicach w Filadelfii, Denver i San Francisco. Grosze te towarzyszyły Amerykanom w czasach Wielkiego Kryzysu, wojen światowych oraz powojennej odbudowy.

Jak to możliwe, że cent może być wart miliony?

Większość pszenicznych groszy można dziś sprzedać za kilka centów. Jednak wyjątkowe odmiany, ograniczone serie lub błędy mennicze potrafią wynieść ich wartość na zupełnie inny poziom. Prawdziwe legendy powstały dzięki zbieżności trzech czynników: rzadkości, znaczenia historycznego i ogromnego zainteresowania kolekcjonerów.

Najbardziej znanym przypadkiem jest miedziany grosz z 1943 roku. W czasie II wojny światowej miedź była strategicznym surowcem wykorzystywanym do produkcji sprzętu wojskowego, co zmusiło mennicę do przejścia na stal pokrytą cynkiem. Tak powstały „steelies” – srebrzyste grosze ze stali. Jednak kilka miedzianych półfabrykatów z 1942 roku pozostało w maszynach produkcyjnych i przypadkowo zostało wybitych w 1943 roku, tworząc niezwykle rzadkie i dziś niezmiernie cenne monety.

Ile takich monet istnieje?

Eksperci szacują, że miedzianych groszy z 1943 roku wybito jedynie od 15 do 20 sztuk w trzech mennicach. Najrzadsza wersja pochodzi z Denver — znany jest tylko jeden egzemplarz tej monety. W 2010 roku jeden z miedzianych groszy z 1943 roku został sprzedany za 1,7 miliona dolarów. Specjaliści są zgodni: gdyby dziś na rynku pojawiła się idealnie zachowana wersja tej monety, jej wartość mogłaby sięgnąć 5 milionów dolarów.

Część uroku tej monety polega na tym, że nadal może znajdować się w obiegu. Ponieważ wygląda niemal identycznie jak zwykłe grosze, łatwo ją przeoczyć. Takie przypadki zdarzały się w przeszłości: w 1947 roku nastolatek znalazł jedną w reszcie z lunchu, a w 2019 roku pewna rodzina z Massachusetts odnalazła egzemplarz w odziedziczonej kolekcji i sprzedała go za ponad 200 000 dolarów.

Nie tylko rok 1943. Inne wyjątkowe grosze pszeniczne

Choć miedziana moneta z 1943 roku przyciąga najwięcej uwagi, inne odmiany również osiągają znaczące ceny.

• 1909-S VDB to jedna z pierwszych monet z serii, wybita w mennicy w San Francisco. Jej nakład wyniósł zaledwie 484 000 sztuk. Znajdujące się na rewersie inicjały projektanta „VDB” wywołały kontrowersje i szybko zostały usunięte. W efekcie wersja z inicjałami stała się prawdziwą rzadkością. W idealnym stanie może być warta ponad 100 000 dolarów.
• 1955 Doubled Die to moneta, która powstała wskutek błędu menniczego — źle ustawiona matryca spowodowała, że litery i cyfry na awersie są podwójne. Na rynek trafiło od 20 000 do 24 000 takich egzemplarzy, zanim odkryto usterkę. Dziś nawet obiegowe sztuki są wysoko cenione przez kolekcjonerów.

Do cennych należą także:

• 1914-D – niski nakład mennicy w Denver, wartość powyżej 10 000 dolarów
• 1922 bez znaku menniczego – tzw. „No D”, wyjątkowo rzadki błąd
• 1931-S – rzadkość z San Francisco, wyceniana na około 5000 dolarów

Jak rozpoznać cenną monetę?

Zabawa w numizmatycznego detektywa może zacząć się od sprawdzenia własnego portfela. Warto wykonać trzy kroki:

Data i znak mennicy

Sprawdź rok wybicia i oznaczenie mennicy pod profilem Lincolna. Znaki „D” (Denver) i „S” (San Francisco) są często bardziej wartościowe niż brak oznaczenia (Filadelfia).

Test magnetyczny dla monet z 1943 roku

Miedziana wersja nie przylgnie do magnesu. Warto też zważyć monetę — miedziana waży około 3,11 g, stalowa 2,7 g.

Uwierzytelnienie przez profesjonalistów

Nigdy nie czyść podejrzanej monety. Skontaktuj się z renomowanymi instytucjami, by potwierdzić jej autentyczność.