Jaka była rola Polski przed atakiem Rosji na Ukrainę? Mark Brzeziński o kulisach

Mark Brzezinski Źródło: Forum Ekonomiczne Ambasador USA w Polsce, Mark Brzezinski, w rozmowie z Onetem podzielił się szczegółami dotyczącymi strategicznej współpracy między Polską a Stanami Zjednoczonymi w przededniu rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Jak podkreślił, USA popełniły poważny błąd w ocenie zagrożeń płynących ze strony Rosji: „Wezwałem Waszyngton, aby uważnie słuchał Polaków. Myślę, że popełniliśmy poważny błąd w obliczeniach, nie widząc tego, co wielu Polaków widziało”.

Brzezinski wspomina polsko-amerykańską współpracę przed wojną w Ukrainie

Brzezinski objął stanowisko ambasadora w Polsce na sześć tygodni przed wybuchem wojny. Już pierwsze miesiące jego pracy obfitowały w kluczowe decyzje. Jak zaznaczył, polskie władze, w tym prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki, z powagą podeszły do informacji dostarczonych przez amerykańskie służby wywiadowcze.

„Dzięki temu możliwe było rozmieszczenie wojsk NATO i USA w całej Polsce oraz utworzenie 19 punktów wsparcia – chodzi o paliwo, zaopatrzenie, miejsca do ćwiczeń wojskowych. Dzięki umowie o wzmocnionej współpracy obronnej, która została wprowadzona w życie podczas administracji Trumpa, możliwa była natychmiastowa współpraca” – mówił ambasador.

Dodał również, że w tamtym czasie udało się rozmieścić w Polsce 82. Dywizję Powietrznodesantową w ciągu zaledwie 96 godzin.

„Miliony ludzi przekroczyły granicę bezpiecznie”

Po wybuchu wojny w Ukrainie Polska stanęła przed ogromnym wyzwaniem logistycznym i humanitarnym. „Byliśmy gotowi na każdej granicy, każdej drodze, każdym lotnisku” – wspomina Brzezinski. Współpraca amerykańskich i polskich służb pozwoliła także na minimalizowanie ryzyka handlu ludźmi, które pojawiło się wraz z napływem uchodźców, głównie kobiet i dzieci.

„Poprosiłem FBI o współpracę z polskim Ministerstwem Sprawiedliwości oraz MSWiA, aby rozlokować jednostki policyjne w newralgicznych punktach” – wyjaśnił dyplomata. Dzięki tym działaniom możliwe było zapewnienie względnego bezpieczeństwa milionom ludzi, którzy uciekali przed wojną.

Dzięki decyzjom podjętym na początku 2022 roku Polska odegrała kluczową rolę w zapewnieniu wsparcia Ukrainie oraz wzmocnieniu bezpieczeństwa w regionie.

„Prezydent Duda postąpił absolutnie słusznie, umożliwiając nam wspólne działania przed wybuchem wojny” – zaznaczył Brzezinski.

Pierwsze kroki dyplomatyczne. Lex TVN jako test współpracy

Nim Brzezinski rozpoczął działania związane ze wsparciem Polski w obliczu konfliktu w Ukrainie, czekał go test współpracy.

Jednym z pierwszych wyzwań, jakie stanęły przed nowym ambasadorem, była kwestia ustawy lex TVN, która mogła wpłynąć na wolność mediów w Polsce. Jak sam wspomina, kluczowe było wtedy szybkie nawiązanie relacji z polskimi władzami. W rozmowie z Markiem Magierowskim, ówczesnym ambasadorem Polski w Waszyngtonie, Brzezinski zaproponował konkretne działania:

„Powiedziałem wprost: potrzebujemy weta wobec lex TVN. Mamy na to osiem dni. Jeśli to zrobisz, zobowiązuję się wykorzystać każdy aspekt mojej wiarygodności, aby wzmocnić współpracę na najwyższym szczeblu”.

Jak podkreślił, współpraca w tej sprawie stała się fundamentem późniejszej koordynacji działań na rzecz wzmocnienia wschodniej flanki NATO.

Krytyczna ocena działań Putina

Ambasador Brzezinski nie szczędził słów krytyki pod adresem prezydenta Rosji, Władimira Putina. „Putin zniszczył Ukrainę, ludzi, miasta i miasteczka. Popełnił ludobójstwo i zbrodnie wojenne, za które powinien odpowiedzieć” – mówił.

Według Brzezinskiego strategiczne zamrożenie wojny, które mogłoby dać Putinowi czas na ponowne uzbrojenie, byłoby katastrofą.

„Putin zachowuje się jak drapieżnik wobec swoich sąsiadów. Na podstawie tego, co widziałem, byłbym szalony, gdybym uważał, że nie ma aspiracji, aby wyrządzić więcej szkód w regionie” – ostrzegł.

Amerykańska dyplomacja wobec przyszłości

Brzezinski zaznaczył, że jednym z kluczowych wyzwań w przyszłości będzie odbudowa Ukrainy oraz zapewnienie jej stabilności politycznej i gospodarczej. „Polacy wiedzą, co robić” – mówił ambasador, podkreślając, że Polska ma unikalne doświadczenie w transformacji i odbudowie po konfliktach.

Na pytanie o zakończenie wojny, Brzezinski wyraził nadzieję, że przyszłe decyzje prezydenta elekta Trumpa będą prowadzić do trwałego pokoju. „Modlę się, aby był to pokój, w którym wszyscy wygrywają, a nie taki, który doprowadzi do upadku państwa” – dodał.

Działania podjęte przez Polskę i USA w przededniu wojny oraz w jej trakcie są dowodem na to, jak ważna jest międzynarodowa współpraca w obliczu globalnych kryzysów. Jak podkreślił Brzezinski: „Obrona zbiorowa w Polsce zadziałała. Byliśmy w stanie wesprzeć sąsiada, jednocześnie zachowując bezpieczeństwo kraju”.