Tajemnicza śmierć srok. Zatruły się zakazanym pestycydem

Sroka Źródło: Wikimedia Commons / Pierre-Selim – Flickr: Pica pica Około 30 ptaków zostało znalezionych w stanie paraliżu i osłabienia, z czego dziewięć zmarło. W ciałach zwierząt znaleziono zakazane pestycydy, w tym DDE.

Do zdarzenia doszło w niewielkim miasteczku Cootamundra w Nowej Południowej Walii, jednak sytuacja wzbudziła poważne obawy dotyczące potencjalnego nielegalnego stosowania zakazanych substancji na całym świecie.

Analizy przeprowadzone przez australijski Urząd Ochrony Środowiska (EPA) wykazały obecność śladowych ilości zakazanych pestycydów – DDE i dieldryny – w organizmach martwych srok. Choć wyniki testów nie potwierdziły jednoznacznie przyczyn śmierci, znalezisko wzbudziło podejrzenia co do stosowania wyłączonych z użytku pestycydów.

Zakazy stosowania DDT i dieldryny

DDT (dichlorodifenylotrichloroetan) to pestycyd chloroorganiczny, który zyskał szerokie zastosowanie w połowie XX wieku, głównie w walce z malarią poprzez eliminację komarów przenoszących tę chorobę. W latach 70. XX wieku ujawniono jego negatywny wpływ na środowisko, zwłaszcza na ptaki drapieżne, u których obserwowano przerzedzenie skorupek jaj, prowadzące do spadku populacji.

W rezultacie DDT zostało zakazane w Stanach Zjednoczonych w 1972 roku, a w Australii w 1987 roku. Przed Stanami Zjednoczonymi już w 1970 r. DDT zniknęło z Norwegii, Szwecji, Kanady i Japonii. W 1976 r. zakazano jego stosowania w Polsce.

Dieldryna, podobnie jak DDT, jest pestycydem chloroorganicznym o wysokiej toksyczności. Była stosowana w rolnictwie do ochrony upraw oraz w weterynarii. Ze względu na swoją trwałość w środowisku i zdolność do bioakumulacji, jej stosowanie zostało ograniczone w Australii w 1987 roku, a całkowity zakaz wprowadzono w 1994 roku. W Polsce ograniczenie stosowania szkodliwego pestycydu nastąpiło zgodnie z postanowieniami Konwencji Sztokholmskiej.

Zwierzęta i ludzie mogą być poddani działaniu dieldryny wskutek spożycia ryb, owoców morza, nabiału, tłustych mięs i upraw korzeniowych hodowanych w zanieczyszczonej glebie lub wodzie. Dieldryna jest silnie toksyczna. Badania na zwierzętach wykazały jej wpływ na uszkodzenia wątroby, zaburzenia funkcjonowania centralnego układu nerwowego i układu odpornościowego.

Związek ten może również zakłócać gospodarkę hormonalną. Są dowody na to, że narażenie w czasie ciąży powoduje uszkodzenia rozwijających się płodów.

Obawy dotyczące obecności zakazanych pestycydów

Profesor Melanie Massaro z Charles Sturt University podkreśla, że zarówno DDT, jak i dieldryna są rozpuszczalne w tłuszczach, co oznacza, że gromadzą się w organizmach zwierząt, zamiast być wydalane. To prowadzi do ich akumulacji w łańcuchu pokarmowym, stanowiąc zagrożenie dla zdrowia zarówno zwierząt, jak i ludzi.

Posłanka NSW Greens, Sue Higginson, wyraziła zaniepokojenie możliwością przechowywania tych zakazanych chemikaliów na prywatnych posesjach. Zwróciła uwagę na długotrwały cykl życia tych substancji, który może wynosić od miesięcy do lat, a w wielu przypadkach nawet dziesięcioleci. Podkreśliła również problem bioakumulacji, gdzie chemikalia pozostają w środowisku długo po ich zakazaniu.

Australijski Urząd ds. Pestycydów i Leków Weterynaryjnych (APVMA) w swoim oświadczeniu zaznaczył, że stany i terytoria są odpowiedzialne za regulację stosowania chemikaliów rolniczych i weterynaryjnych po ich sprzedaży. W Nowej Południowej Walii odpowiedzialność ta spoczywa na EPA, która odmówiła komentarza w tej sprawie.

Burmistrz Cootamundry, Abb McAlister, wezwał rząd do podjęcia działań w celu kontrolowania wprowadzania tych pestycydów. Podkreślił znaczenie ptaków dla lokalnej społeczności i konieczność ich ochrony.

Konsekwencje prawne i kary za nielegalne stosowanie pestycydów

Stosowanie zakazanych chemikaliów w Australii może skutkować poważnymi sankcjami. Osoby fizyczne mogą zostać ukarane grzywną w wysokości do 500 000 AUD, a korporacje nawet do 2 milionów AUD. Te surowe kary mają na celu zniechęcenie do nielegalnego stosowania niebezpiecznych substancji i ochronę środowiska oraz zdrowia publicznego.

Potrzeba dalszych działań

Incydent w Cootamundra podkreśla potrzebę wzmocnienia kontroli nad stosowaniem i przechowywaniem zakazanych pestycydów. Istnieje konieczność edukacji społeczności na temat zagrożeń związanych z tymi substancjami oraz wprowadzenia skuteczniejszych mechanizmów monitorowania i egzekwowania przepisów. Tylko poprzez skoordynowane działania na poziomie lokalnym i krajowym można zapewnić ochronę środowiska i zdrowia publicznego przed szkodliwym wpływem zakazanych chemikaliów.

Czytaj też:
Słyszałaś o toksycznych produktach z Shein? „Efekt koktajlu jest największym zagrożeniem”Czytaj też:
„Wieczne chemikalia”. Są miażdżące dane Eurostatu. Polacy się boją